samenvatting, conclusies en aanbevelingen

vast tarief met vrijstelling

Het voorstel voor de invoering van een vlaktaks is gebaseerd op een vast tarief van 49,50% en € 20.000 belastingvrije voet, voor elke belastingplichtige. Hetzelfde tarief voor werkenden, uitkeringen, gepensioneerden en IB ondernemers. Uitzondering bij IB ondernemers: een MKB winstvrijstelling van 12% is van toepassing. Zie tabel 1 en 2.

Bij het noemen van een tarief van 49,50% vlaktaks wordt vaak gedacht dat dit betekent dat men voor iedere euro bijna 50 cent aan belasting kwijt zou zijn. De onderstaande voorbeelden laten zien dat het tarief steeds in samenhang moet worden gezien met de belastingvrije voet van € 20.000.

Enkele voorbeelden kunnen het verduidelijken als dit wordt uitgedrukt in % belastingdruk voor werkenden.

• Thans een inkomen van € 20.000. Inkomen wordt € 35.000; 4,32% wordt 20,54% belastingdruk. Het voorstel vlaktaks gaat van 0% naar 21,21% belastingdruk.
• Thans een inkomen van € 35.000. Inkomen wordt € 50.000; 20,54 wordt 29,71% belastingdruk. Het voorstel vlaktaks gaat van 21,21% naar 29,70% belastingdruk.
• Thans een inkomen van € 50.000. Inkomen wordt € 70.000; 29,71% wordt 36,48% belastingdruk. Het voorstel vlaktaks gaat van 29,70% naar 36,30% belastingdruk.
• Thans een inkomen van € 90.000. Inkomen wordt € 180.000; 39,74% wordt 45,54% belastingdruk Het voorstel vlaktaks gaat van 38,50% naar 44,00% belastingdruk.

dekking

Het vlaktaks tarief van 49,50% (en € 20.000 belastingvrije voet) geeft dekking aan:

• inkomstenbelasting; premie volksverzekeringen; nominale premie basisverzekering Zorgverzekeringswet (Zvw); verplicht eigen bijdrage Zvw; inkomensafhankelijke premie Zvw voor AOW-ers en IB ondernemers (49,50%).
• Werkgevers (waaronder ook Gemeenten, UWV c.a.) blijven de inkomensafhankelijke premie Zvw afdragen. Zorgverzekeraars declareren hun nominale Zvw premie rechtstreeks bij het ministerie van Financiën.

gevolgen

Veranderingen die het gevolg zijn van de invoering van de vlaktaks:

• De algemene heffingskorting, arbeidskorting, ouderenkorting, en alleenstaande ouderenkorting komen te vervallen.

• Voor de kinderopvang betalen ouders geen eigen bijdrage meer; de kinderopvangtoeslag komt daarmee te vervallen.

• De zelfstandigenaftrek; startersaftrek; en startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid (IB- ondernemers) vervallen.

• De meewerkaftrek vervalt. De partner van een IB ondernemer kan een loondienstverhouding aangaan voor de gewerkte uren.

• De eigen woning gaat van box 1 naar box 3. In box 3 heeft de eigen woning geen vermogensrendement. Bij een eventuele verhuur wordt de opbrengst min kosten belast bij box 1 als inkomsten uit overige werkzaamheden. De eigenwoningreserve in box 1 heeft geen functie meer.

• Hypotheekrente- en kostenaftrek komen te vervallen. In het voorstel vlaktaks is een overgangsregeling opgenomen voor de hypotheekrenteaftrek. Twee inkomensgroepen komen er voor in aanmerking: inkomen tot € 70.000 (2 jaar 50% en 5 jaar 30%); inkomen van € 70.000 tot € 110.000 (2 jaar 40% en 5 jaar 24%). Deze tegemoetkoming wordt in mindering gebracht op de aanslag inkomstenbelasting.

• Pensioenvoorziening voor werknemers loopt via werkgevers. Dit zijn kosten, sociale lasten onderdeel van de personeelskosten. Als de werkgever een deel doorberekent aan de werknemer is dit een inhouding op het loon. Geen fiscale aftrekpost. In de nieuwe pensioenwet ontstaan allerlei varianten die geen aftrekposten vormen. De pensioenrechten worden bij uitkering belast. Zie dit voorbeeld.

• Lijfrentestortingen met welk doel ook afgesloten, zijn eveneens geen fiscale aftrekposten meer. Bij een besloten vennootschap (BV) kan voor een directeur eigenaar (DGA) een lijfrente worden opgebouwd. De DGA is in de BV werknemer, voor de BV dus een onderdeel van de sociale lasten. Lijfrente uitkeringen zijn belast.

• De premies voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (AOV) vormen voor IB ondernemers geen fiscale asftrekpost. Uitkeringen ineens of periodiek zijn belast.

• De persoonsgebonden aftrek wijzigt binnen de huidige aangifte inkomstenbelasting. Voor giften wordt de aftrekpost ongedaan gemaakt (de Geefwet moet daarvoor worden ingetrokken). De aftrek specifieke zorgkosten komt bij de inkomstenbelasting te vervallen. Via de leeftoelage kan een aanvraag bij de SVB (Sociale verzekeringsbank) voor een tegemoetkoming worden ingediend. Ook voor uitgaven voor inwonende zorgafhankelijke personen.

• De partneralimentatie is voor de betaler als voor de ontvanger geen fiscaal aandachtspunt.

De financiële gevolgen zijn beschreven onder financieel.

vangnetten

Door deze herstructurering van de inkomstenbelasting, de invoering van de vlaktaks en daaruit voortvloeiende wijzigingen en het wegvallen van de toeslagen bij de belastingdienst ontstaan twee ‘vangnetten’ te weten de Leeftoelage en de Woontoelage.

Leeftoelage: uitvoering door de Sociale Verzekeringsbank (SVB), voor de onderdelen:

• Inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK); Jonggehandicaptenkorting (WAJong); Kindgebondenbudget (in samenhang met de kinderbijslag).
• Tegemoetkoming in specifieke zorgkosten
• Tegemoetkoming in de uitgaven gehandicapten zorgafhankelijke inwonende personen.
• Tegemoetkoming in specifieke situaties waar door werk, studie, omscholing de inkomsten zijn gedaald en tot financiële problemen leidt. Eventueel in samenspraak met de gemeente voor (tijdelijk) aanvullende bijstand.
• Onderbouwde aanvraag indienen bij de SVB; inkomenstoets aanvrager en (fiscale) partner. Toekenning van een aanvraag vindt plaats na toetsing en onderzoek.

Woontoelage: uitvoering door de Sociale Verzekeringsbank (SVB), voor de onderdelen:

• Tegemoetkoming in de huur van een sociale huurwoning.
• Tegemoetkoming in bepaalde situaties waarbij de woonkosten van een niet sociale huurklasse tot bovenmatige lasten leiden van het gezinsbudget; Tegemoetkoming in hypotheeklasten die door omstandigheden (langdurige ziekte en dergelijke) onevenredig zwaar drukken op het beschikbare inkomen. Eventueel in samenspraak met de gemeente voor aanvullende bijstand.
• Tegemoetkoming in de woonlasten van een type woning in zorgverblijven waarvoor een CIZ indicatie is afgegeven voor een VPT (volledig pakket thuis) in het kader van Wet langdurige zorg (Wlz), maar de woning in een zorgcomplex is gelegen. Formeel (nu nog) niet als een sociale huurwoning wordt aangemerkt.
• Tegemoetkoming in energiekosten welke door marktomstandigheden buitensporig zijn gestegen en niet in verhouding staan van het gezinsbudget. Energiekosten kunnen bij (huur)woningen die nog niet verduurzaamd zijn extra hoog uitpakken. Gerichte aanvragen behandelen verdient de voorkeur boven een eenmalige collectieve uitkering.
• Onderbouwde aanvraag indienen bij de SVB; inkomenstoets aanvrager en (fiscale) partner. Toekeniing van een aanvraag vindt plaats na toetsing en onderzoek.

reorganisatie

Een reorganisatie kan alleen slagen als er een brede goed voorlichting plaats vindt met duidelijke informatie voor medewerkers van overheden en organisaties.

• Een stappenplan is daarbij een noodzakelijk hulpmiddel om de reorganisatie en herstructurering te doen slagen. Niet alle stappen hoeven op hetzelfde tijdstip gereed te zijn, om met bepaalde uitvoeringen al te gaan starten. Het fundament voor een stabiel geheel moet dan wel goed in beeld zijn gebracht.
• De sectie Belastingdienst Toeslagen zal de lopende zaken nog moeten afronden. Bij de SVB zal een sectie Leeftoelage en Woontoelage organisatorisch goed moeten worden ingericht en bemand. Bij een goede invulling zal er geen personeel in de uitvoering van de sectie Belastingdienst Toeslagen niet kunnen worden herplaatst op gelijkwaardig salaris- en functieniveau.
• Beleid en uitvoering zal gelijkwaardig bij de opzet en verdere toekomst moeten samenwerken en vanuit dezelfde doelstelling het belangrijke werk zowel bij de Belastingdienst als de Socaile Verzekeringsbank verrichten.
• Bijzondere aandacht zal bij de Belastingdienst moeten worden gegeven aan de uitzonderingsregelingen die in de loop van de jaren zijn toegekend. In principe hoeven dergelijke besluiten niet plaats te vinden als de structuur (in deze context van de Inkomstenbelasting box 1) degelijk en constructief zijn opgezet.
• Als tot invoering van het voorstel tot herstructurering van de inkomstenbelasting box 1 en wat daarmee direct of indirect mee te maken heeft wordt besloten, zal dat voor de overheid, de politici en de burgers een langdurig stabiel project opleveren.