Erfbelasting en schenkbelasting
Naar een evenwichtige, redelijke (reële) en doelmatige uitvoering
Inleiding
De 3 kernwoorden (evenwichtig, reëel en doelmatig) zijn feitelijk voor alle belastingheffingen van toepassing. Bij moeilijkere zaken blijft de redelijkheid en billijkheid eveneens van kracht.
De erfbelasting is thans gericht op de verkrijgende (de erfgenaam en legataris). Diverse vrijstellingen en tarieven zijn van toepassing.
Probleemstelling
De Belastingdienst neemt bij de behandeling van de aangifte erfbelasting als het ware plaats op de stoel van een notaris. De Belastingdienst controleert het testament. In sommige gevallen zijn er rechterlijke uitspraken bij bijvoorbeeld de verwerping van een boedel. Gemaakte uitsluitingen moeten worden beoordeeld. Daarnaast of het erfrecht juist wordt toegepast bijvoorbeeld voor de langstlevende.
In de gezinssamenstellingen is er veel veranderd, er zijn meer eenpersoons huishoudens. Dat is van invloed op de vrijstellingen en tarieven van de erfbelasting. Ook ontstaan er meer familiefondsen om daarmee het vermogen binnen de familie te kunnen behouden.
Aan nieuwe ontwikkelingen kan de overheid niet voorbijgaan. In de politiek wordt de nadruk gelegd op verhoging van de erfbelastingtarieven en aanpassing van de vrijstellingen, en ook dat er een onafhankelijkheid moet zijn tussen erflater en de erfgenaam, met de legataris (legaat) en een legitimaris (wettelijk erfdeel).
Samenvattend zal bij een hervorming van de erfbelasting (en schenkbelasting) aandacht moeten zijn voor:
- de vrijstellingen en de tarieven;
- de relatie van de erflater met de erfgenaam, legataris en legitimaris;
- de verschillen in de aard van de boedelonderdelen;
- de belastbaarheid daarvoor met een opbouwende tabel of anderszins;
- het blijvend volgen van de uitgangspunten: evenwichtigheid, redelijkheid en doelmatigheid;
- de aanpassingen in de Successiewet 1956;
- het erfrecht; het wettelijk erfdeel (langstlevende) als er geen testament is;
- de burgers bij het te betalen erfbelastingbedrag een erkende bestemming daaraan laten geven;
- onder andere de eigen woning in de boedel een juiste plaats geven voor de waarde van de boedel;
- (waardoor financiële problemen in de betaling van de erfbelasting kunnen worden voorkomen);
- de onderneming; zodat er meer ruimte komt voor het stoppen of voortzetten van de activiteiten;
- een notaris (en een andere deskundige) wordt de taak voor de boedel effectief;
- een goede communicatie naar de burgers voor de erf- en schenkbelasting.